Alibaba, Çinde kurulmuş dünyaca ünlü bir e-ticaret sitesidir. Şirket, günümüzde dünyanın sayılı e-ticaret siteleri arasında yerini almıştır. Çinli bir İngilizce öğretmeninin apartman dairesinde kurduğu bu şirket nasıl oldu da bu seviyeye geldi? 700 milyon aktif kullanıcısı olan bu e-ticaret devinin Çin’den çıkışının hikayesi nedir? Bugünkü yazımızda bunları işleyeceğiz. Gelin hep beraber bu hikayeye kulak verelim.
Jack Ma Kimdir?
Yazımıza öncelikle Alibaba’nın kurucusundan başlamak istiyoruz. Jack Ma, 1964 yılında Çin’in Hangzhou şehrinde dünyaya gözlerini açmıştır. Aslında Ma’nın ilk ismi Ma Yun idi. “Jack” ismini daha sonra kendisi seçmiştir. 1972 yılında Amerikan başkanı Nixon’un Hangzhou’yu ziyareti ve yabancı turistlerin bu bölgeyi tercih etmesi Ma’nın İngilizce’ye sempatisini ortaya çıkarmıştır. İngilizce’yi öğrenmek için otellerde çalışan Ma, 1988 yılında İngiliz Dili bölümünü bitirmiştir. Sonrasında yerel bir üniversitede İngilizce öğretmenliği yapmıştır. Her ne kadar başarıyla dolu geçen bir hayat hikayesi gibi görünse de aslında durum hiç de öyle değildir. Okul hayatı boyunca pek başarılı bir öğrenci olmayan Jack Ma, başvurduğu birçok işten de olumsuz cevap almıştır. Tüm bu olumsuzluklara rağmen yılmadan tekrar deneyen Ma, sonunda istediğini elde etmiştir. Tıpkı, 1999 yılındaki Çin’in ilk e-ticaret sitesi olan Alibaba hikayesinde olduğu gibi. Kurduğu ve büyüttüğü Alibaba’dan 2019’da 80 bin kişinin katıldığı törenle emekli olmuştur.
Alibaba’nın Ortaya Çıkışı
Alibaba, Jack Ma’nın Amerika seyahati sonrasında ortaya çıkmıştır. Ma, 95 yılında çevirmenlik amacı için gittiği Amerika’da internetin önemini kavradı. Çin’e dönünce ilk işi bir internet sitesi açmak oldu. Bu site düşünülenin aksine ingilizce tercüme büro üzerine bir siteydi. Alibaba’nın öncesinde de birkaç internet site işinden bir miktar kazanan Jack Ma, 1999 yılında 17 arkadaşıyla 60 bin dolar sermayeyle Alibaba’yı kurdu. Bu sitenin amacı Çin’de üretilen malları hem iç hem de dış pazarda kolaylıkla pazarlamaktı. Şirket kısa sürede büyük başarı elde etti ve SoftBank, Goldman Sachs gibi şirketlerden yatırım aldı.
Alibaba ismi nasıl çıktı?
Ma, internetin küreselliği üzerine düşününce global herkesin bilebileceği bir isim arayışındayken aklına Alibaba ve Kırk Haramiler hikayesi geliyor. Bunun üzerine bir mekanda garson kıza Alibaba’yı sorunca ve olumlu cevabı alınca bu isimde karar kılıyor.
Alibaba ‘nın İlk Yılları
1999’da kurulan şirket yıllarca pek para kazanamıyor. Site üzerinden ürünlerini satan satıcılar kazanırken sitenin kendisi büyük kazanç sağlayamıyordu. Çareyi Amerika’da yatırım bulmaya çalışmakta arayan Ma, istediğini elde edemeyip ülkesine geri dönüyor. Hatta Amerika’da çok fazla şirkete başvurduğu için “Deli Jack” olarak anılıyor. Jack Ma, bunların ardından 2005’te şirketin %40 hissesini Yahoo’ya 1 milyar dolar karşılığında satıyor.
Alibaba Halka Arz Oluyor
2011 yılında Hong Kong borsasında arz olan şirketin hisseleri saatler içinde tükenmişti. Buradan gelen parayla yatırımlar yapan şirket daha da büyüdü. 2015’te ise New York borsasında arz olan şirket 10 milyar dolara yakın hisse satışı yaptı. Böylece bir rekora imza atmış oldu. Bunlar üzerine 2019’da tekrardan Hong Kong’da arz olan şirket borsayı yine alt üst etti. Şirket, borsadaki rekorları sayesinde servetine servet kattı. Jack Ma’nın şirketi büyütmeye yönelik bu adımı başarıyla sonuçlanmış ve hak ettiğini almıştı.
Alibaba’nın Bünyesindeki Şirketler
Aliexpress, Taobao, Tmall, 1688, Alimamma, Alibaba Cloud, Cainiao Lojistik, Art Financial. Bunların arasından en büyük olanı Taobao’dur. Türkiye’de en çok bilinen ve kullanılan ise Aliexpress’tir.
Şirket’in Türkiye Pazarı’na Girişi
Alibaba, 2018 yılında Türkiye’nin önemli e-ticaret sitesi olan Trendyol’un %86 hissesini almıştır. Bu satın alımda ödenen miktar 728 milyon dolar olarak açıklanmıştır. Bu sayede şirket, Türkiye pazarına da giriş yapmış oldu.
Sonuç
Alibaba, günümüzde Çin’in en büyük dünyanın ise sayılı e-ticaret şirketleri arasında yerini almıştır. 1999’de 60 bin dolarla kurulan şirket 2020’de 858 milyar dolar piyasa değerine ulaşmıştır. Çin’in bir şehrinde bir apartman dairesinde ortaya çıkan şirketin 21 yılda geldiği bu seviye takdire şayandır. Özellikle şirketin kurucusu olan Jack Ma’nın yılmadan, yorulmadan çabalaması ve bu büyük e-ticaret devini ortaya çıkarması da övgüyü hak etmektedir.
